Khái niệm

Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 40/2018/NĐ- CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp thì: Kinh doanh theo phương thức đa cấp là hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh, trong đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới.

Đối tượng kinh doanh

– Hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp chỉ được thực hiện đối với hàng hóa. Mọi hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp với đối tượng không phải là hàng hóa đều bị cấm; trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

– Những hàng hóa sau không được kinh doanh theo phương thức đa cấp:

+ Hàng hóa là thuốc; trang thiết bị y tế; các loại thuốc thú y (bao gồm cả thuốc thú y thủy sản); thuốc bảo vệ thực vật; hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng; diệt khuẩn hạn chế sử dụng và cấm sử dụng trong lĩnh vực gia dụng và y tế và các loại hóa chất nguy hiểm;

+ Sản phẩm nội dung thông tin số.

Điều kiện đối với người tham gia

– Người tham gia bán hàng đa cấp là cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật.

– Những trường hợp sau không được tham gia bán hàng đa cấp:

+ Người đang chấp hành hình phạt tù hoặc có tiền án về các tội sản xuất, buôn bán hàng giả; sản xuất, buôn bán hàng cấm; quảng cáo gian dối, lừa dối khách hàng; lừa đảo chiếm đoạt tài sản; lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; chiếm giữ trái phép tài sản; tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp;

+ Người nước ngoài không có giấy phép lao động tại Việt Nam do cơ quan có thẩm quyền cấp; trừ trường hợp được miễn theo quy định của pháp luật;

+ Người tham gia bán hàng đa cấp đã từng bị xử phạt do vi phạm các quy định mà chưa hết thời hạn được coi là chưa bị xử lý vi phạm hành chính;

+ Cá nhân là thành viên hợp danh đối với công ty hợp danh; chủ sở hữu đối với doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên; thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên; cổ đông sáng lập đối với công ty cổ phần; người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp không bao gồm tổ chức hoặc cá nhân từng giữ một trong các chức vụ nêu trên tại doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định

+ Cán bộ, công chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức.

Những hành vi bị cấm

Cấm doanh nghiệp thực hiện những hành vi:

– Yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp;

– Yêu cầu người khác phải mua một số lượng hàng hóa nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp;

– Cho người tham gia bán hàng đa cấp nhận tiền; hoặc lợi ích kinh tế khác từ việc giới thiệu người khác tham gia vào hoạt động bán hàng đa cấp; mà không phải từ việc mua, bán hàng hóa của người được giới thiệu đó;

– Từ chối chi trả không có lý do chính đáng các khoản hoa hồng; tiền thưởng hay lợi ích kinh tế khác mà người tham gia bán hàng đa cấp có quyền hưởng;

– Cung cấp thông tin gian dối về kế hoạch trả thưởng; về lợi ích của việc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;

– Cung cấp thông tin gian dối; gây nhầm lẫn về tính năng; công dụng của hàng hóa hoặc hoạt động của doanh nghiệp thông qua báo cáo viên; đào tạo viên tại hội nghị, hội thảo, đào tạo hoặc thông qua tài liệu của doanh nghiệp;

– Duy trì nhiều hơn một hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp; vị trí kinh doanh đa cấp; mã số kinh doanh đa cấp; hoặc các hình thức khác tương đương đối với cùng một người tham gia bán hàng đa cấp;

– Thực hiện khuyến mại sử dụng mạng lưới gồm nhiều cấp; nhiều nhánh mà trong đó người tham gia chương trình khuyến mại có nhiều hơn một vị trí; mã số hoặc các hình thức tương đương khác;

– Tổ chức các hoạt động trung gian thương mại theo quy định nhằm phục vụ cho việc duy trì; mở rộng và phát triển mạng lưới bán hàng đa cấp;

– Tiếp nhận hoặc chấp nhận đơn hoặc bất kỳ hình thức văn bản nào khác của người tham gia bán hàng đa cấp, trong đó, người tham gia bán hàng đa cấp tuyên bố từ bỏ một phần hoặc toàn bộ các quyền của mình theo quy định của Nghị định này hoặc cho phép doanh nghiệp không phải thực hiện nghĩa vụ đối với người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định của Nghị định này;

– Kinh doanh theo phương thức đa cấp đối với đối tượng không được phép theo quy định;

– Không sử dụng hệ thống quản lý người tham gia bán hàng đa cấp đã đăng ký với cơ quan cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp để quản lý người tham gia bán hàng đa cấp;

– Mua bán hoặc chuyển giao mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp cho doanh nghiệp khác; trừ trường hợp mua lại, hợp nhất hoặc sáp nhập doanh nghiệp.

Cấm người tham gia bán hàng đa cấp thực hiện những hành vi:

– Hành vi yêu cầu người khác phải đặt cọc; hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp

– Cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về lợi ích của việc tham gia bán hàng đa cấp, tính năng, công dụng của hàng hóa, hoạt động của doanh nghiệp bán hàng đa cấp;

– Tổ chức hội thảo, hội nghị, đào tạo về kinh doanh theo phương thức đa cấp khi chưa được doanh nghiệp bán hàng đa cấp ủy quyền bằng văn bản;

– Lôi kéo, dụ dỗ, mua chuộc người tham gia bán hàng đa cấp của doanh nghiệp khác tham gia vào mạng lưới của doanh nghiệp mà mình đang tham gia;

– Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, địa vị xã hội, nghề nghiệp để khuyến khích, yêu cầu, lôi kéo, dụ dỗ người khác tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp hoặc mua hàng hóa kinh doanh theo phương thức đa cấp;

– Thực hiện hoạt động bán hàng đa cấp tại địa phương nơi doanh nghiệp chưa được cấp xác nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp tại địa phương.

Cấm tổ chức, cá nhân kinh doanh theo phương thức đa cấp, tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo, giới thiệu về hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp của mình hoặc của tổ chức, cá nhân khác khi chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Cấm cá nhân tham gia vào hoạt động của tổ chức, cá nhân kinh doanh theo phương thức đa cấp chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.