So với dự thảo trước, dự thảo lần này xác định rõ trước khi bổ nhiệm hộ tịch viên thì người được bổ nhiệm phải là công chức. Về nguyên tắc tại mỗi UBND cấp xã đều có chức danh hộ tịch viên, tuy nhiên việc có hộ tịch viên chuyên trách hay kiêm nhiệm là do từng địa phương quyết định. Việc bổ nhiệm miễn nhiệm hộ tịch viên do Chủ tịch UBND cấp huyện quyết định trên cơ sở đề nghị của Phòng Tư pháp (sau khi phối hợp với Phòng Nội vụ thẩm định hồ sơ). Nếu vì lý do mà hộ tịch viên không thể thực hiện nhiệm vụ (ốm đau, nghỉ chế độ, bị xử lý kỷ luật..) thì UBND cấp xã phải tạm thời phân công cán bộ thực hiện nhiệm vụ đăng ký hộ tịch.

Cho ý kiến vào dự án Luật ở những lần họp Ban soạn thảo trước, Bộ Nội vụ vẫn tỏ ra quan ngại xây dựng chức danh hộ tịch viên sẽ phát sinh thêm biên chế, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn khẳng định rất cần có chức danh hộ tịch viên. Bởi lẽ hiện nay xã phường đều đã có cán bộ tư pháp (hộ tịch viên sẽ được bổ nhiệm từ số này và sẽ không làm phình thêm bộ máy như Bộ Tư pháp đã khẳng định - PV). Tuy nhiên điều ông Sơn lo lắng chính là năng lực trình độ của hộ tịch viên. “Phải liên tục bồi dưỡng, đào tạo” - Thứ trưởng nói.

Thứ trưởng Sơn cũng ủng hộ phương án cần có một sổ hộ tịch của cá nhân để tránh hư hỏng, thất lạc, tạo điều kiện cho người dân trong việc lưu giữ, cập nhập các sự kiện hộ tịch.

Đại diện đến từ Bộ Quốc phòng lại tỏ ra băn khoăn khi quy định buộc hộ tịch viên phải là công chức vì cho rằng chỉ phù hợp với phường còn xã thì khó. Do đó, cần phân biệt rõ để đảm bảo tính khả thi.

Nhiều ý kiến nhất trí với việc phải có chức danh hộ tịch viên, nhưng đề nghị bên cạnh mục đích chuyên nghiệp hóa đội ngũ này, phải khẳng định có hộ tịch viên thì sẽ đáp ứng yêu cầu cao về cải cách hành chính. Hộ tịch viên nhận, giải quyết, trả kết quả ngay, người dân sẽ rất thuận lợi khi có yêu cầu.

Về thẩm quyền, cơ bản dự thảo vẫn giữ nguyên so với dự thảo cũ (giao UBND cấp xã đăng ký tất cả các việc hộ tịch thay vì ở ba cấp như hiện nay), chỉ khác một điểm cơ bản là khi thực hiện đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài, thay đổi cải chính hộ tịch UBND cấp xã phải xin ý kiến chỉ đạo của Sở Tư pháp.

Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội Phạm Xuân Phương rất băn khoăn về phương án này khi ông cho rằng trình độ của đội ngũ cán bộ hộ tịch cấp xã hiện còn nhiều bất cập. “Mục đích phân cấp về cho xã là để giải quyết nhanh lại đi xin ý kiến sẽ mất nhiều thời gian,phức tạp, chi phí ai chịu”. Ông Phương đề nghị 2 phương án “ có thể giữ nguyên như hiện nay hoặc giao UB cấp huyện”.

Ông Đinh Dũng Sỹ, Văn Phòng Chính phủ đồng tình: đưa cả về cho xã xã có đủ năng lực làm không. Theo ông Sỹ thì nên để cấp huyện thực hiện cải chính và đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài, khi nào sửa luật hộ tịch thì hãy phân cấp triệt để.

Kết luận vấn đề này, Bộ trưởng Hà Hùng Cường đưa ra hai phương án, tuy nhiên Bộ trưởng cho rằng lý tưởng nhất là đăng ký chỉ ở một cấp (cấp xã). Đối với các việc cải chính hộ tịch, đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài, ghi chú hộ tịch xảy ra ở nước ngoài thì xã phải hỏi huyện là cấp trên trực tiếp, chứ không nên hỏi tỉnh. “Vấn đề quan trọng nhất là thuận lợi cho dân, còn các vấn đề liên quan nhà nước phải xử lý” Bộ trưởng nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng Hà Hùng Cường, mã số cá nhân chỉ cấp cho người sinh ra sau khi Luật Hộ tịch có hiệu lực chứ không phải cấp ngược trở lại vì sẽ tạo ra tình trạng lộn xộn. Cơ quan làm khai sinh gốc sẽ thực hiện việc cấp mã, còn việc liên thông mã số này với các giấy tờ khác như chứng minh nhân dân, giấy phép lái xe…thế nào sẽ do Chính phủ quy định.

Nguồn BTP